Cán bộ, đảng viên tham gia hội nghị học tập, quán triệt triển khai nghị quyết của Bộ Chính trị tại điểm cầu xã Xuân Tín. Ảnh: LÊ PHƯỢNG

Không nắm chắc nghị quyết thì việc triển khai sẽ gặp khó khăn

Tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng (26/1/2021), Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã khẳng định: “Thành công của đại hội không phải là thông qua được nghị quyết, bầu ban chấp hành mới, quan trọng hơn, sắp tới phải đưa nghị quyết vào cuộc sống thế nào, biến nó thành hiện thực thế nào”.

Nghị quyết Đảng được hiểu là một văn bản của Đảng ghi lại các quyết định được thông qua ở đại hội, hội nghị cơ quan lãnh đạo đảng các cấp, hội nghị đảng viên về đường lối, chủ trương, chính sách, kế hoạch hoặc các vấn đề cụ thể. Nội dung nghị quyết được xây dựng dựa trên nền tảng lý luận Chủ nghĩa Mác-Lênin, Tư tưởng Hồ Chí Minh và đúc rút, khái quát thông qua các vấn đề trong thực tiễn nhiệm vụ cách mạng; qua đó đề ra đường lối, chủ trương, giải pháp lãnh đạo toàn diện tình hình chính trị, kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh, đối ngoại hay lãnh đạo một lĩnh vực lớn nào đó của đất nước, của ngành, địa phương trong một khoảng thời gian nhất định.

Việc học tập, nghiên cứu và nắm chắc nghị quyết đảng các cấp là cơ sở để cán bộ, đảng viên thực hiện tốt các nhiệm vụ, từ đó đồng sức, đồng lòng vận động quần chúng Nhân dân tổ chức, triển khai thực hiện có hiệu quả, tránh được các sai sót không đáng có, góp phần quan trọng để đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng đi vào cuộc sống. Đồng thời, cũng là trách nhiệm và quyền lợi của cán bộ, đảng viên, trong đó trách nhiệm, tự nguyện, tự giác là yếu tố luôn được đề cao.

Tuy vậy, thực tế cho thấy, không ít nơi, dù nội dung nghị quyết lãnh đạo nhiệm vụ hằng tháng của các cấp ủy đảng, chi bộ đều thể hiện rõ cả phương pháp tổ chức, chương trình hành động và phân công cá nhân phụ trách trên từng phần việc, song hiệu quả, sức lan tỏa của nghị quyết trong thực tiễn có lúc, có nơi chưa cao, bởi vẫn có tình trạng “phông bạt”, "nặng hình thức”, “đánh trống bỏ dùi”, “đầu voi đuôi chuột”. Vậy nên sức “nóng” của nghị quyết cũng dần nguội đi theo thời gian bởi cách triển khai, kiểm tra kết quả thực hiện nghị quyết chưa thật sự khoa học, quyết liệt.

Tại xã Thọ Lập (thời điểm trước ngày 1/7/2025), thực hiện Kết luận số 01-KL/TW ngày 18/5/2021 của Bộ Chính trị về việc tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW của Bộ Chính trị về “Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”, dù Đảng ủy xã đã xây dựng kế hoạch thực hiện hằng năm gắn với các nhiệm vụ trọng tâm, các khâu đột phá của Nghị quyết Đảng bộ xã. Tuy vậy, bên cạnh một số kết quả đạt được, vẫn còn những tồn tại, hạn chế, đó là: Đảng ủy xã vẫn còn một số đồng chí cán bộ đăng ký nội dung công việc làm theo chưa sát với chức trách, nhiệm vụ được phân công. Cùng với đó, sự phối hợp, vào cuộc của MTTQ, các tổ chức chính trị - xã hội chưa được thường xuyên, chưa đi vào chiều sâu do đó chưa xây dựng được nhiều mô hình trong đoàn viên, hội viên và Nhân dân. Cấp ủy chi bộ thôn, MTTQ và các đoàn thể chưa xây dựng kế hoạch thực hiện và đăng ký việc làm theo Bác hằng năm... Công tác chuẩn bị nội dung sinh hoạt chuyên đề ở một số chi bộ còn hình thức, chung chung.

Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh từng nói: “Do kém về lý luận hoặc khinh lý luận, lý luận suông, cho nên một bộ phận cán bộ, đảng viên của chúng ta mắc bệnh chủ quan. Trong quá trình làm việc không xem xét kỹ dẫn đến những quyết định không đúng, không phù hợp; đặc biệt là không nhìn thấy những kết quả, đánh giá một cách công bằng, khách quan, ý mình như nào mình làm như vậy” và Bác Hồ nói rằng kết quả như vậy thường là thất bại.

Cũng không phải ngẫu nhiên mà trong một số hội nghị, cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã ví von rằng: “Nghị quyết thì thật rằng hay/ Xem ra thực hiện còn gay trăm bề”!. Thông qua đó, để nhấn mạnh về một trong các nguyên nhân của thực trạng trên là do cán bộ, đảng viên lơ là, không học tập, nghiên cứu nghị quyết một cách kỹ càng dẫn đến việc đưa được nghị quyết của Đảng vào cuộc sống còn khó khăn, hạn chế.

Trong thực tế mọi công việc của Đảng đều do đảng viên làm. Mọi nghị quyết của Đảng đều do đảng viên chấp hành. Mọi chính sách của Đảng đều do đảng viên mà thấu đến quần chúng. Mọi khẩu hiệu, mọi kế hoạch của Đảng đều do đảng viên cố gắng thực hiện. Do vậy, khi đảng viên không nắm chắc được nghị quyết của Đảng thì đó là điều rất nghiêm trọng gây ảnh hưởng đến hoạt động của Đảng, bởi không nắm được chủ trương đường lối của Đảng thì không thể có nhận thức và hành động đúng đắn trong thực hiện nhiệm vụ được giao. Hệ quả là khi triển khai áp dụng sẽ dẫn đến việc thực hiện sai, không đúng quan điểm của Đảng hay chỉ thực hiện nửa vời do thiếu cơ sở khoa học. Và một khi “chiếc cầu nối” của Đảng không phát huy tác dụng hoặc “dẫn sai đường” thì niềm tin của quần chúng vào tổ chức đảng cũng giảm sút.

Song song với đó, đối với tổ chức đảng, việc có những đảng viên có hạn chế trong nắm bắt chủ trương, đường lối có thể khiến các “tế bào” của Đảng không thực sự khỏe mạnh, tính chiến đấu giảm sút. Nếu các tổ chức đảng có nhiều đảng viên thụ động, không nắm chắc được nghị quyết thì việc triển khai thực hiện các quyết sách sẽ gặp nhiều khó khăn, thậm chí dễ sai lầm, lệch hướng.

Biểu hiện của “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”

Cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã nhiều lần nhấn mạnh rằng, chủ nghĩa cá nhân vô cùng nguy hiểm, gian giảo; nó kéo người ta xuống dốc không phanh. Mọi thứ xấu xa, hư hỏng đều sinh ra từ căn bệnh này. Cũng bởi vậy, với việc lười học nghị quyết không đơn thuần là làm mất cơ hội nâng cao trình độ của bản thân mà nguy hiểm hơn, nó là con đường kéo đảng viên trượt xuống vũng lầy “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”. Trên thực tế, một số đảng viên nói và làm trái với chủ trương, đường lối, nghị quyết của Đảng, vô tình đã rơi vào “vòng lao lý” hay “mắc bẫy tinh vi” của các thế lực thù địch, phản động. Vì vậy, việc học tập, trang bị lý luận chính trị, trau dồi Chủ nghĩa Mác-Lênin, Tư tưởng Hồ Chí Minh, nắm chắc nghị quyết của Đảng có vai trò rất quan trọng.

Thường trực Đảng ủy xã An Nông làm việc với chi bộ thôn Niệm Trung về công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị ở thôn.

Những bài học nhãn tiền vẫn còn đó, việc hàng loạt cán bộ, đảng viên bị Ủy ban Kiểm tra Trung ương, ủy ban kiểm tra các cấp xử lý kỷ luật thời gian qua đã chỉ ra nguyên nhân, đó là tình trạng thực hiện không đúng nghị quyết của tổ chức đảng, vi phạm nguyên tắc Đảng, nhất là nguyên tắc tập trung dân chủ, tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách. Đây cũng là vấn đề lớn đã và đang đặt ra hiện nay.

Năm 2024, Ban Nội chính Trung ương tổ chức họp báo thông báo kết quả phiên họp thứ 27 Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực có tổng cộng 68 cán bộ thuộc diện Trung ương quản lý đã bị kỷ luật, hơn 700 tổ chức đảng và hơn 24.000 đảng viên vi phạm bị kỷ luật; trong đó Bộ Chính trị đã quyết định kỷ luật hai nguyên lãnh đạo chủ chốt của Đảng, Nhà nước do vi phạm quy định trong thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao và trong phòng chống tham nhũng, tiêu cực; vi phạm những điều đảng viên không được làm và trách nhiệm nêu gương.

Trong năm 2025, tại tỉnh Thanh Hóa, nhiều cán bộ lãnh đạo chủ chốt của tỉnh cũng đã bị khởi tố, bắt tạm giam để điều tra về hành vi lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ.

Trung ương đã chỉ rõ, một trong 9 biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị trong cán bộ, đảng viên đó là: “Nhận thức sai lệch về ý nghĩa, tầm quan trọng của lý luận và học tập lý luận chính trị; lười học tập Chủ nghĩa Mác-Lênin, Tư tưởng Hồ Chí Minh, chủ trương, đường lối, nghị quyết của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước”. Biểu hiện suy thoái này nguy hiểm không kém các quan điểm phản bác, phủ nhận Chủ nghĩa Mác-Lênin và Tư tưởng Hồ Chí Minh của các thế lực thù địch - một yếu tố tác động tới sự “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong cán bộ, đảng viên. Bởi nhận thức sai lệch có thể hiểu sai, dẫn tới xa rời định hướng lý tưởng, đi ngược hoặc đi chệch con đường cách mạng mà Đảng và Bác Hồ lựa chọn.

PGS.TS Trần Đình Huỳnh, nguyên Viện trưởng Viện Xây dựng Đảng, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, luận giải: Nền tảng tư tưởng chính là phương tiện, là ánh sáng, là trí tuệ soi đường cho Đảng lãnh đạo đưa đất nước đi lên. Cán bộ, đảng viên ngại học tập, nghiên cứu nghị quyết của Đảng là một trong những mối đe dọa sự tồn vong của Đảng; nó sinh ra “bệnh chủ quan” và dẫn tới suy thoái về tư tưởng chính trị, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ, tạo kẽ hở để các thế lực thù địch chống phá.

Trải qua các giai đoạn phát triển, mục tiêu xuyên suốt mà các thế lực thù địch, phản động đã và đang thực hiện là nhằm xóa bỏ chế độ, xóa bỏ vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam. Để làm điều đó, chúng không loại trừ bất kỳ thủ đoạn nào nhằm tấn công, xuyên tạc, bịa đặt hòng làm sụp đổ nền tảng tư tưởng của Đảng. Chúng muốn làm cho hệ tư tưởng ấy trở nên giáo điều, xa lạ, không còn sức sống. Trong cuộc đấu tranh không khoan nhượng ấy, vũ khí sắc bén của những người cộng sản chính là nắm chắc chủ trương, đường lối, nghị quyết của Đảng. Thông qua đó không chỉ góp phần nâng cao nhận thức, bản lĩnh chính trị cho cán bộ, đảng viên mà còn góp phần đấu tranh làm thất bại âm mưu, thủ đoạn, hoạt động thúc đẩy “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong mỗi cán bộ, đảng viên của các thế lực thù địch hiện nay.